حاملگی پوچ یا بارداری پوچ (به انگلیسی blighted ovum یا anembryonic gestation یا anembryonic pregnancy) زمانی رخ می‌دهد که یک تخمک بارور شده خود را به رحم متصل کند اما به جنین تبدیل نشود. با اینکه در بارداری پوچ جفت جنین شکل می‌گیرد اما کیسه جنین خالی خواهد ماند. از همین رو، جفت جنین هورمون اچ‌سی‌جی یا گنادوتروپین جفتی انسان را تولید می‌کند که همین مسئله در ابتدا سبب عدم تشخیص حاملگی پوچ در تست بارداری می‌شود. در واقع، این هورمون که برای پشتیبانی از حاملگی ترشح می‌شود سبب نتیجه مثبت در تست‌های ادرار و خون گردیده اما در حقیقت حاملگی فرد حقیقی نبوده و جنین در حال شکل گرفتن نیست. علائم حاملگی مثل سوزش سینه‌ها و حالت تهوع نیز ممکن است در بارداری پوچ رخ دهند.
علائم حاملگی پوچ چیست؟ بارداری پوچ در برخی موارد هیچ نشانه‌ای نداشته و پیش از آن که حتی متوجه شوید حاملگی هستید پایان خواهد یافت. اما غیر از این موارد، علائم حاملگی پوچ چیست و چگونه می‌توان تفاوت آن با حاملگی سالم را فهمید؟ اگر دچار این شرایط شوید به احتمال زیاد احساس می‌کنید که دروه قائدگی شما کمی سنگین‌تر شده و همچنین ممکن است برخی از موارد زیر را نیز به عنوان علائم حاملگی پوچ تجربه کنید.
- تهوع
- تعویق عادت ماهانه
- سوزش سینه‌ها
بعد از تمام شدن بارداری پوچ، ممکن است که شاهد علائم مشابه سقط جنین باشید. این علائم بارداری پوچ عبارتند از:
- خونریزی از واژن
- گرفتگی و کرمپ شکمی
- از بین رفتن سوزش سینه‌ها
دلایل حاملگی پوچ چیست؟
دلایل حامگی پوچ به فعالیت‌ها و رفتار شما چه پیش از حاملگی و چه در طول آن مربوط نبوده و علت اتفاق افتادن آن دقیقا مشخص نیست. بسیاری از متخصصان دلایل بارداری پوچ را به ناهنجاری‌های کروموزومی در تخمدان مربوط می‌دانند که می‌تواند ناشی از ژنتیک، ضعف تخمک یا اسپرم باشد. تشخیص حاملگی پوچ از چه راهی انجام می‌شود؟ تشخیص حاملگی پوچ به راحتی از طریق سونوگرافی امکان پذیر است. این شرایط اغلب در اولین جلسه بعد از شناسایی جفت و کیسه نوزاد توسط سونوگرام تشخیص داده می‌شود.
بارداری پوچ تا چند هفته ادامه دارد؟
مدت زمان طول کشیدن بارداری پوچ می‌تواند در هر فرد متفاوت باشد. اما سقط ناشی از بارداری پوچ معمولا در بین هفته هفتم تا سیزدهم حاملگی اتفاق خواهد افتاد. درمان حاملگی پوچ چگونه صورت می‌گیرد؟ اما روش‌های درمانی پیشرو چیست و چگونه حاملگی پوچ را سقط کنیم؟ در صورت تشخیص حاملگی پوچ، معمولا پزشک معالج یکی از روش‌های درمانی زیر را پیشنهاد خواهد کرد: صبر کردن برای سقط حاملگی پوچ به صورت طبیعی مصرف داروهایی مثل میوزوپروستول برای کمک به سقط حاملگی پوچ استفاده از جراحی کورتاژ برای جدا کردن بافت جفت از رحم مدت زمان حاملگی، سابقه پزشکی و حالت روحی فرد از جمله عواملی هستند که بر روی انتخاب روش مناسب برای درمان حاملگی پوچ تاثیر خواهند گذاشت. با اینکه نوزاد در رحم شکل نگرفته است اما سقط بارداری پوچ نیز می‌تواند همانند سقط جنین واقعی مشکلات روحی جدی را برای فرد باردار به وجود آورد. به همین دلیل، بسیاری از زنان ترجیح می‌دهند تا از جراحی و دارو برای پایان بارداری پوچ استفاده کنند.
بهترین راه برای پیشگیری از حاملگی پوچ چیست؟
متاسفانه امکان پیشگیری از حاملگی پوچ وجود ندارد. اما اگر نگران به وجود آمدن این شرایط هستید می‌توانید با پزشک خود درباره دلایل حاملگی پوچ ناشی از ژنتیک و تست‌های مربوط به آن صحبت کنید. همچنین با پزشک خود درباره قرار گرفتن در معرض محیط‌های آلوده و سمی نیز صحبت کنید که می‌تواند یکی از دلایل حاملگی پوچ باشد.
بعد از سقط کردن حاملگی پوچ چه کنیم؟
همانند هر سقط دیگری، سقط بارداری پوچ نیز می‌تواند هم از نظر روحی و هم از نظر فیزیکی سلامت شما را تحت تاثیر قرار دهد. بسیار مهم است که به یاد داشته باشید اکثر زنان بعد از بارداری پوچ، بارداری سالم را نیز تجربه خواهند کرد و این مسئله نمی‌تواند خطری برای بارداری‌های آتی شما باشد. بعد از سقط بارداری پوچ حتما باید با پزشک خود درباره مدت زمان صبر کردن پیش از تلاش مجدد برای بچه دار شدن مشورت کنید. معمولا توصیه می‌شود که حداقل سه دوره کامل قاعدگی را بعد از سقط بارداری پوچ برای حاملگی مجدد صبر کنید تا بدن شما زمان کافی برای ریکاوری پیدا کرده و توان لازم برای پشتیبانی از حاملگی جدید را داشته باشد. در این مدت سعی کنید برای رسیدن به سلامت جسمی و روحی، سبک زندگی سالم‌تری را دنبال کنید.
توجه به نکات زیر پس از سقط بارداری پوچ توصیه می‌شود:
غذاهای سالم را در رژیم غذایی خود قرار دهید از استرس دوری کنید ورزش کنید از مکمل‌های غذایی حاوی فولات استفاده کنید همانطور که عنوان شد، یکبار بارداری پوچ به این معنا نیست که شما دوباره به این شرایط دچار خواهید شد. با این حال، برخی فاکتورها وجود دارند که باید در مورد آن‌ها با پزشک خود صحبت کنید. از جمله این فاکتورها می‌توان به ژنتیک، کیفیت تخمک و اسپرم اشاره کرد.
برای تست این فاکتورها پزشک شما از تست‌های زیر استفاده خواهد کرد:
تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی (PGD): این روش یک تست ژنتیکی از جنین است که می‌تواند پیش از القاء در رحم صورت بگیرد.
آزمایش اسپرم: در این روش کیفیت اسپرم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
تست هورمون تحریک‌کننده فولیکول (FSH) یا هورمون آنتی مولرین (AMH): در این روش کیفیت تخمک مورد بررسی و بهبود قرار خواهد گرفت.