گرما زدگی زنان باردار

یکی از اصلی ترین مشکلات زنان باردار در تابستان ٬ تعرق زیاد و ازدست دادن آب و املاح بدن شان است. این مشکل وقتی تشدید می شود که زنان باردار در تابستان مجبور به سفر شوند و در معرض گرمازدگی قرار بگيرند. اگر زنان باردار گرمازده شوند ٬ فرزندشان نيز از این مشکل بی نصيب نمی ماند و او نيز دچار مشکلاتی می شود. متخصصان معتقدند اگر زنان باردار در معرض گرما و نور آفتاب قرار بگيرند به سرعت حالش بد می شود و شرایط خوبی نخواهند داشت.

این مشکل به ویژه در 12 هفته اول بارداری که 3 ماه اول را شامل می شود بسيار مهم تر به نظر می رسد. زیرا در این دوره اندام های جنين و سيستم مغزی و عصبی او تشکيل می شود و گرما می تواند اثرات مخربی روی رشد او داشته باشد. از جمله عوارض خطرناک گرمای زیاد بر جنين ٬ اختلال در سيستم جنسی او و عقيم شدنش در آینده خواهد بود. بنابراین خانم های بارداری که در 3 ماهه اول بارداری هستند بهتر است قيد سفر در تابستان را بزنند.

زایمان زودرس ٬ تولد نوزاد نارس و کم وزن و اختلالات ذهنی نيز از دیگر عوارض گرما وگرما زدگی روی مادرانی است که در 3 ماهه پایانی بارداری به سر می برند. اگر کودکی در شکم مادر گرما زده شود ٬ احتمال به دنيا آمدن او با ضایعه مغزی و معلوليت ذهنی افزایش می یابد.

همچنين مادران باردار در 3 ماهه نخست بارداری معمولا از مشکلی به نام تهوع رنج می برند. گرما این حالت را تشدید می کند و سبب می شود حجم زیادی از آب و مواد مغذی را از دست بدهند.

یکی دیگر از عوارض گرمازدگی برای مادران باردار ٬ ایجاد مسموميت شيميایی برای آن ها است. وقتی تعرق افزایش پيدا می کند و حجم زیادی آب و املاح از بدن زن باردار خارج می شود ٬ او نياز به نوشيدن آب احساس می کند. اگر نوشيدن آب بدون املاح افزایش پيدا کند ٬ حالتی ایجاد می شود که به آن مسموميت شيميایی می گویند. در این شرایط املاح موجود در خون به شدت رقيق می شوند و علائمی مانند خستگی مفاصل ٬ اسپاسم عضلانی و کاهش سطح هوشياری مادر بروز می کند.

بنابراین بهتر است مادران باردار اگر مجبور به سفر به مناطق گرم و مرطوبی می شوند که احتمال بروز گرمازدگی در آنها بيشتر است ٬ از نوشيدن مایعاتی مانند آب پرتقال ٬ شير و دیگر آب ميوه های طبيعی غافل نشوند. زیرا این نوشيدنی ها همراه با خود املاح را وارد بدن مادر کرده و از ایجاد مسموميت شيميایی جلوگيری می کنند. شربت خاکشير و هندوانه نيز خوردنی های مفيدی برای این خانم ها به شمار می رود.

اگر مادران باردار مجبور به سفر تابستانی شدند ٬ باید توجه کنند که به هيچ عنوان در ساعات اوج گرما در محيط باز بيرون و دمای زیاد قرار نگيرند. زمان سفر باید به گونه ای انتخاب شود که با ساعات اوج گرما تداخل پيدا نکند. مادر باید هر 45 دقيقه یکبار استراحت کند و عضلاتش را حرکت بدهد. همچنين مادران باردار بيش از دیگران در معرض آفتاب سوختگی قرار می گيرند. بنابراین باید از کرم های ضد آفتاب استاندارد و تایيد شده طبق نظر پزشک خود استفاده کنند. پوشيدن لباس های روشن ٬ الياف طبيعی و راحت نيز برای این مادران توصيه می شود. نوشيدن آب باید به صورت مداوم و منظم انجام شود.

خانم های باردار به علت فشاری که جنين به مثانه می آورد ٬ زودتر از دیگران نياز به دستشویی رفتن پيدا می کنند. اما این موضوع نباید سبب متوقف شدن نوشيدن منظم آب برای این گروه شود. زیرا به شدت آنها را در معرض گرمازدگی قرار می دهد.

از جمله علائم گرمازدگى مى توان به تشنگى مفرط، کاهش اشتها ، سردرد، سرگیجه و حالاتى شبیه آنفلوآنزا به همراه تهوع و استفراغ اشاره کرد که البته در نوع حاد آن غش، افزایش ضربان قلب، عدم تمرکز و شوک نیز به موارد فوق اضافه مى شوند، ولى آنچه همواره توصیه مى شود پیشگیرى است:

– از حضور طولانى مدت در گرما بپرهیزید، به خصوص افرادى که از آستانه تحمل کمترى نسبت به گرما برخوردار بوده و یا پیش از این، به گرمازدگى مبتلا گشته اند.

– آب بنوشید. هنگامى که مجبور هستید ساعاتى را بیرون از خانه سپرى کنید، شیشه آبى به همراه برده و مرتب آب بنوشید.

– میوه و سبزى مصرف کنید. اغلب میوه ها و سبزى ها حاوى کمى نمک و آب فراوان هستند که براى جلوگیرى از گرمازدگى مناسب است. البته قبل از مصرف، باید آنها را به خوبی با آب و مواد ضد عفونی کننده بشویید.

– قهوه و نسکافه مصرف نکنید، زیرا کافئین موجود در این نوشیدنی ها، کاهش مایعات بدن را سرعت بخشیده و میزان تعریق را بالا مى برد.

– از آب خنک استفاده کنید. شستن سر و گردن با آب خنک به کاهش دماى بدن کمک مى کند. البته لازم به ذکر است که آب خیلى سرد سبب انقباض رگ هاى خونى زیر پوست شده و در شرایطى که خون به سمت سطوح داخلى تر بدن حرکت مى کند، همزمان دماى منطقه را بالا مى برد. لذا آب سرد توصیه نمى شود.

– همیشه بادبزنى به همراه خود داشته باشید. باد زدن به وسیله بادبزن و یا حتى تکه ای مقوا و … ، سبب بخار شدن عرق روى پوست و در نتیجه خنک شدن سطح آن شده و از افزایش دماى بدن جلوگیرى مى کند.

– از کلاه یا سایبان استفاده کنید. هر چه از تماس مستقیم پوست با اشعه خورشید کم کنید، تاثیر گرما کمتر خواهد بود. با توجه به آنکه رگ هاى خونى در منطقه ی سر و گردن به سطح پوست بسیار نزدیک هستند، دریافت و یا از دست دادن گرما نیز در آنها با سرعت بیشترى انجام مى گیرد. در نتیجه کلاه و یا هر پوشش دیگرى مانند آن بر روى سر مى تواند مانعى براى دریافت سریع گرما باشد. در برخى از کشورهاى با آفتاب سوزان، استفاده از چتر براى جلوگیرى از تاثیر گرماى خورشید بر بدن بسیار رایج است، ولى در کشور ما متاسفانه کارى عجیب به نظر مى آید.

– در انتخاب پارچه لباس هاى خود به لحاظ رنگ و جنس دقت کنید. در پارچه هایى که ترکیبى از مواد پلى استر و کتان هستند، تبادل هوا راحت تر از پارچه هاى 100 درصد کتان صورت مى گیرد، در نتیجه براى تابستان مناسب ترند. انتخاب لباس هایى با رنگ هاى روشن هم همواره براى انعکاس گرما توصیه مى شوند.

حالا اگر با توجه به سهل انگارى در انجام توصیه هاى ارائه شده، مشکل گرمازدگى به وجود آمد، باید دنبال به کارگیرى اقدامات اولیه و راهکارهایى جهت بهبودى و یا کاهش علائم تا مراجعه بیمار به پزشک باشیم.

از آنجا که علائم هر دو نوع گرمازدگى به هم شبیه است، تشخیص آنها از یکدیگر نیاز به گذشت اندکى زمان دارد. به این معنا که اگر پیامدهاى ناشى از گرمازدگى پس از خروج فرد از منطقه گرما و مراقبت هاى اولیه و گذشت نیم ساعت اثربخش نبود، فرد باید به پزشک مراجعه کند. البته در مورد علائمى مانند ضعف و غش، این مدت زمان 2 تا 5 دقیقه است، زیرا گرمازدگى حاد ممکن است سبب به کما رفتن بیمار شود.

در این مدت زمان شما مى توانید به توصیه هاى زیر عمل کنید:

– به جاى اینکه فرد را در آب سرد فرو برید، بر روى او آب سرد بپاشید. به این ترتیب آب سریع تر از روى پوست تبخیر شده و فرد زودتر خنک مى شود، یا اینکه حوله اى را در آب سرد فرو برده و بر روى بدن بیمار قرار دهید.
– فرد را به مکانى که در آنجا کولر و یا هر خنک کننده دیگرى وجود دارد، منتقل کنید.
– مادامى که فرد در هوشیارى به سر مى برد، او را مجبور به خوردن آب کنید.آب بنوشید