سبد رسانه ای کودکان در حوزه رسانه های مکتوب خالی مانده است
با این که روز کودک بیستم نوامبر است اما این روز در کشورهای مختلف جهان با هم متفاوت است تا آن جا که می توان گفت بر اساس اسناد و مدارک موجود نزدیک به 50 کشورجهان «روز جهانی کودک » را در روز اول ماه ژوئن برگزار می کنند این در حالی است که روز جهانی کودک در کشور ایالت متحده آمریکا دومین یکشنبه ماه ژوئن و در کشور آلمان هم بیستم ماه سپتامبر و در برخی کشور ها مانند نیوزلند هم این روز جهانی ک در اولین یک شنبه مارس برگزار می شود.
#دکتر _آرش _شایسته نیا با بیان مطلب فوق افزود: با این همه تنوع در برگزاری و گرامی داشت روز جهانی کودک در ایران اما روز کودک 16مهرماه جشن گرفته می شود این در حالی است که در هیچ کشوری در جهان این روز «روز کودک » نیست.
این مدرس دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد:علی رغم تاکیدهای فراوان بر اهمیت دوران کودکی در علم روان شناسی و جایگاه کودکان در جامعه با توجه به نظریه های روان شناسی اجتماعی و جامعه شناسی کودکان ونوجوان متاسفانه نه تنها در ایران که در بسیاری از کشورها توجه جدی به این افراد نشده و به دلیل همین عدم توجه کودکان دوران کودکی خود را بدون هیچ گونه رویداد شیرین و خاطره انگیزی به «دوران نوجوانی» انتقال می دهند که این بی توجهی به این مرحله از مراحل رشد سبب بروز بسیاری از رویدادهای تلخ و گس در آینده کودکان خواهد شد .
این دکترای مدیریت رسانه خاطر نشان کرد : یکی از حلقه های مفقوده در دوران کودکی عدم توجه به نقش مهم رسانه و به خصوص رسانه های مکتوب و کارکردهای آن در پرورش و رشد خلاقیت های کودک است .
وی تصریح کرد: اگر مدیران رسانه های ما به کودکان به عنوان مخاطبان فعال رسانه توجه جدی داشته باشند و با توجه به کارکردهای یک رسانه ؛ سهم ویژه ای را به آنان اختصاص دهند بی شک در زمان حال برقراری ارتباط موثر با کودکان آسان تر شده و در آینده نیز به میزان نقش پذیری و مسوولیت پذیری آنان افزوده خواهد شد.
این فعال رسانه ای با اشاره به اهمیت رسانه در حیات اجتماعی کودکان و چرخه رشد فکری و ذهنی او ؛ به حیات رسانه های مکتوب کودکان در ایران پرداخت و گفت: از آغازین روزهای پیدایش روزنامه در ایران، چاپ مطالبی برای کودکان یا درباره آنان از اولویت های صاحبان جراید بوده است.تاریخ جراید بیانگر آن است که «روزنامه وقایع اتفاقیه» اولین روزنامه رسمی ایران در سال 1267 قمری، پایه گذار چاپ نوشته هایی درباره کودکان از قبیل بیماری های کودکان، اخبار مدرسه دارالفنون، حوادث و رخدادهای اتفاق افتاده برای کودکان و چاپ اعلان کتاب برای کودکان بوده است.
دکتر شایسته نیا افزود: بعد از روزنامه وقایع اتفاقیه نشریه هایی چون «روزنامه نظامیه علمیه و ادبیه» ، «روزنامه دانشور» ، «ورقه ماه دارالفنون تبریز» توسط نهادهای آموزشی منتشر شدند که در آن ها اخبار و مقالاتی برای کودکان چاپ می شد.
وی با اشاره به تطور و تحول رسانه های خاص کودکان افزود: چاپ مقالات حوزه کودک در دوره مظفری و به ویژه پس از آغاز مشروطیت در جهت جذب مخاطب رونق بیش تری گرفت تا آن جا که به خوبی تاثیر روزنامه ها و مجله ها در ترغیب کودکان و نوجوانان به علم آموزی را می توان در این دوره تاریخی به خوبی مشاهده کرد. متون تاریخی نشان می دهد که در این دوره اغلب مدارس یا دارای نشریه شده بودند و یا اخبار آن ها در روزنامه ها چاپ شده است.
این مدرس مدیریت رسانه در ادامه گفت: نخستین نشریه تخصصی ویژه کودکان نشریه ای به نام «نونهالان» است که این نشریهء تخصصی توسط انجمن ایران و انگلیس در تهران منتشر و گردانندگان آن اولین شماره خود را درسال 1322 به دست خوانند گان رساند.
دکتر شایسته نیا درباره محتوا و مطالب «نو نهالان» نیز یادآور شد: بیش تر مطالب این نشریه ؛ مطالب علمی، ادبی و حتی سیاسی بوده است که واکاوی این مطالب زمان بیش تری را برای بحث و واکاوی می طلبد.
شایسته نیا با اشاره به این که جبارباغچه بان این نشریه را پس از چاپ و انتشار چند شماره از آن تحریم می کند ؛ تصریح کرد: آن طور که از متون تاریخی بر می آید دلیل تحریم «نو نهالان» از سوی جبارباغچه بان وابستگی آن نشریه به سفارت انگلستان بوده است .بنا براین یک سال پس از انتشار نشریه «نونهالان» باغچه بان مجله «زبان» را چاپ و منتشر می کند و صفحاتی از آن را به کودکان اختصاص می دهد و با زبانی صمیمانه و نرم با کودکان سخن می کند.
مدیر پایگاه خبری «وقایع خبری » ادامه داد : با توجه به منابع تحقیقاتی و مطالعاتی موجود در کتابخانه ملی ایران ؛ این دست نشریات در دوران قبل از انقلاب اسلامی عدد و رقم قابل ملاحظه ای را نشان نمی دهد .
دکتر شایسته نیا با بیان این که نشریه های گل‌های رنگارنگ، راهنمای زندگی، اطلاعات هفتگی ، صبا ، تهران مصور، مهرایران و ده ها نشریه دیگر در دوره پهلوی از جمله مجله و روزنامه های هستند که مخاطبان کودک را در نشریه های خود مورد توجه قرار داده بودند؛ گفت: اما مهم ترین نشریات قبل از انقلاب اسلامی در زمینه کودک و نوجوان، مجلات دانش آموز، نغمه کودک، اطلاعات کودکان، کیهان بچه ها است .
این دکترای مدیریت رسانه یادآور شد: دو مجله «اطلاعات کودکان» و «کیهان بچه ها» از مجلاتی هستند که در یک سال و هم زمان انتشار خود را آغاز کردند که در مدت زمان کوتاهی به دو رقیب جدی و از نشریات پر طرفدار دربین بچه ها تبدیل شدند اما متاسفانه انتشار مجله اطلاعات کودکان در همان سال های ابتدایی انقلاب متوقف شد ولی مجله «کیهان بچه ها » علی رغم تغییرات مدیریتی و تدوین برنامه ریزی راهبردی تا کنون در حال انتشار است که همین تسلسل انتشار خودمی تواند به تنهایی نشانه موفقیت روزنامه کیهان در همراهی با مخاطبان کودک خود باشد.
این پژوهشگر حوزه «مدیریت رسانه» در پایان تاکید کرد: اگر چه پس از دوران جنگ تحمیلی به تعداد رسانه های مکتوب خاص کودکان افزوده شد و دهه های 60 و 70 به دوران طلایی مطبوعات کودک و نوجوان مبدل گردید ؛ اما بسیاری از آن ها در طول سال های گذشته تنها به دلیل عدم حمایت های «مادی» و « معنوی » متولیان و مسوولین این حوزه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد؛ انتشار خود را متوقف کرده و در کمال ناباوری سبد رسانه ای کودکان در حوزه رسانه های مکتوب خالی مانده است که این موضوع و غفلت از سهم کودکان و نوجوانان از محتوای رسانه های مکتوب می تواند موضوع پایان نامه ها و حتی رساله های دوره دکتری در حوزه ادبیات و علوم انسانی باشد .