همه چیز درباره عفونت قارچی واژن

عفونت قارچی واژن عفونتی است که باعث تحریک، ترشح و خارش شدید واژن و فَرْجْ (بافت‌های دهانهٔ واژن) می‌شود. عفونت قارچی واژن که کاندیدیازیس واژینال (Vaginal candidiasis) نیز نامیده می‌شود، از هر چهار زن، سه زن را در مقطعی از زندگی خود مبتلا می‌کند. 

عفونت قارچی واژن یک عفونت آمیزشی محسوب نمی‌شود اما خطر ابتلا به عفونت قارچی واژن در دورهٔ اولین فعالیت جنسی منظم افزایش می‌یابد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این نوع عفونت‌ ممکن است با تماس دهان با اندام تناسلی، یعنی در رابطهٔ جنسی دهانی – تناسلی مرتبط باشند.

داروها می‌توانند به طور مؤثر عفونت‌های قارچی واژن را درمان کنند. اگر عفونت‌های قارچی مکرر، یعنی چهار بار یا بیشتر در یک سال دارید، ممکن است به یک دورهٔ درمانی طولانی‌تر و یک برنامهٔ درمانی کامل‌تر نیاز داشته باشید.

عفونت قارچی واژن خفیف تا متوسط

علائم عفونت قارچی می‌تواند از خفیف تا متوسط متغیر باشد و شامل موارد زیر است:

• خارش و تحریک در ناحیهٔ واژن و فرج
• احساس سوزش، به ویژه هنگام رابطهٔ جنسی یا هنگام ادرار کردن
• قرمزی و تورم فرج
• درد و حساسیت واژن به لمس
• بثورات واژن
• ترشحات غلیظ، سفید و بدون بو، با ظاهری شبیه پنیر کاتیج
• ترشحات آبکی واژن

عفونت قارچی پیچیده

همچنین شما ممکن است یک عفونت قارچی پیچیده داشته باشید، اگر:

• علائم و نشانه‌های شدیدی دارید، مانند قرمزی، تورم و خارش شدید که منجر به پارگی، ترک یا زخم می‌شود.
• در سال چهار بار یا بیشتر عفونت قارچی دارید.
• عفونت شما توسط نوعی از قارچ که کمتر معمول است ایجاد می‌شود.
• باردار هستید.
• دیابت کنترل‌نشده دارید.
• سیستم ایمنی بدن شما به دلیل برخی داروها یا بیماری‌هایی مانند اچ‌آی‌وی ضعیف شده است.

علل عفونت قارچی واژن

قارچ کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans)  عامل بیشتر عفونت‌های قارچی واژن است. واژن به طور طبیعی حاوی ترکیب متعادلی از قارچ‌ها، از جمله قارچ کاندیدا و باکتری‌هاست. برخی از باکتری‌ها مثل لاکتوباسیلوس از رشد بیش از حد قارچ جلوگیری می‌کنند. اما این تعادل می‌تواند به هم بخورد. رشد بیش از حد کاندیدا یا نفوذ قارچ به لایه‌های سلولی عمیق‌تر واژن باعث ایجاد علائم و نشانه‌های عفونت قارچی می‌شود. رشد بیش از حد قارچ می‌تواند ناشی از شرایط زیر باشد:

• مصرف آنتی‌بیوتیک که باعث عدم تعادل در فلور طبیعی واژن می‌شود.
• بارداری
• دیابت کنترل‌نشده
• سیستم ایمنی ضعیف
• مصرف داروهای ضدبارداری خوراکی یا هورمون‌درمانی که باعث افزایش سطح استروژن می‌شود.

کاندیدا آلبیکانس رایج‌ترین نوع قارچی است که عفونت‌های قارچی را ایجاد می‌کند. درمان عفونت‌های قارچی ناشی از دیگر انواع قارچ کاندیدا می‌تواند دشوارتر باشد و به طور کلی نیازمند درمان‌های تهاجمی‌تری است.

عوامل افزایش‌دهنده در عفونت قارچی واژن

عواملی که ریسک ابتلا به عفونت قارچی را افزایش می‌دهند، عبارت‌ است از:

مصرف آنتی‌بیوتیک: عفونت‌های قارچی در زنانی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند شایع است. آنتی‌بیوتیک‌های گسترده‌اثر که طیف وسیعی از باکتری‌ها را می‌کشند، باکتری‌های سالم واژن را نیز از بین می‌برند که منجر به رشد بیش از حد قارچ در واژن می‌شود.

افزایش سطح استروژن: عفونت‌های قارچی در زنان دارای استروژن بالاتر شایع‌تر است، مثلاً در زنان باردار یا زنانی که از قرص‌های ضدبارداری استروژنی با دز بالا یا هورمون‌درمانی استروژنی استفاده می‌کنند.

دیابت کنترل‌نشده: زنانی که قند خون آنها به خوبی کنترل نشده، نسبت به زنانی که قند خون آنها تحت کنترل است، بیشتر در معرض ریسک ابتلا به عفونت‌های قارچی هستند.

اختلال در سیستم ایمنی: زنانی که ایمنی پایین‌تری دارند، مثلاً در اثر درمان با کورتیکواستروئید یا عفونت اچ‌آی‌وی، احتمال بیشتری دارد که به عفونت‌های قارچی مبتلا شوند.

پیشگیری از عفونت قارچی واژن

برای کاهش ریسک ابتلا به عفونت‌های قارچی واژن، لباس زیر نخی بپوشید که خیلی تنگ نباشد و نچسبد. همچنین اجتناب از موارد زیر ممکن است کمک کند:

• جوراب‌شلواری تنگ
• دوش واژینال که برخی از باکتری‌های طبیعی واژن را که از شما در برابر عفونت محافظت می‌کنند، از بین می‌برد.
• محصولات معطر زنانه، از جمله حباب حمام، نوار بهداشتی و تامپون معطر
• جکوزی و حمام بسیار داغ
• استفادهٔ غیرضروری از آنتی‌بیوتیک، مثلاً برای سرماخوردگی یا سایر عفونت‌های ویروسی
• ماندن در لباس‌های خیس مثل مایو و لباس‌های ورزشی برای مدت طولانی