طرحهای امارات برای ورود زنان به میدان علم و فناوری
زنان عرب در توسعهٔ دانش، پژوهش و نوآوری در خاورمیانه نقشی کلیدی دارند. آمار یونسکو نشان میدهد که ۵۷ درصد فارغالتحصیلان علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات در کشورهای عربی زناناند، و نیز ۶۱ درصد از دانشجویان دانشگاه علم و فناوری و مهندسی و ریاضی امارات موسوم به «اِستِم» را دختران تشکیل میدهند.
الکساندرا پالت، مدیرعامل بنیاد آموزشی لورئال در دُبی معتقد است که زنان برای تحصیل در چنین رشتههایی با موانع مختلفی روبهرو هستند از مدرسه تا خانواده و نزدیکان. او میافزاید «به دختران میگویند که علوم و ریاضیات و کامپیوتر متعلق به آنها نیست. و البته این حرف نه در منطقه که در بسیاری نقاط دنیا بحثانگیز است. حال آنکه ما شاهد علاقهمندی زنان به این رشتهها هستیم. موانع دیگری نظیر نابرابری و تبعیض جنسیتی هم هست. بنابراین زنان پژوهشگر و دانشمند در هر مرحله از زندگی با موانعی روبرو هستند.»
بنیاد آموزشی لورئال در همکاری با سازمان یونسکو جایزهای را به زنان پژوهشگر عرب اختصاص داده که امسال در اکسپوی ۲۰۲۰ دُبی به ۱۴ دانشمند زن از خاورمیانه و شمال آفریقا تعلق گرفت. همچنین دو زن اهل امارات به پاس پژوهش برجسته در زمینههای لیزر و پیوند اعضا مورد تقدیر قرار گرفتند.
دکتر غادا دوشق، برندهٔ جایزه بنیاد لورئال-یونسکو برای زنان که خود اهل امارات است میگوید که کار پژوهشی که مشغول آن است نیازمند منابع خاص و کوشش بسیار است. او میافزاید: «دیگر آنکه بودن در امارات امتیاز فوقالعادهای است و من واقعا خوشحال و مفتخرم که دانشگاههای زیادی اینجا هستند که فضا و تسهیلات لازم را برای این پژوهش فراهم میکنند.»
زنان امارات در حال تبدیل شدن به پیشگامان رشتههای خود هستند و در این راه از پشتیبانی دولت و همچنین مراکز تجاری نظیر پارک دانش دُبی نیز بهره میبرند. برای نمونه، به یمن این پیشگامیها ۳۵ درصد از کارکنان بخش بهداشت امارات را زنان تشکیل میدهند.
حلیمه النقی، پژوهشگر زن اهل امارات میگوید که از سوی دولت و استادانش ترغیب شده تا پس از فارغالتحصیلی وارد کار پژوهشی بشود. هدف پروژهٔ ما توسعهٔ پیوند اعضای بدن در کشور و منطقه است چون ژنهای اقوام عرب بهدرستی به بانک جهانی ژن عرضه نشده و برای همین دستاندرکاران سلامت و بهداشت منطقهٔ ما، برای بهنتیجهرساندن پژوهشهای مهندسی پزشکی در سطح بالینی، با چالش خاصی روبرو هستند.»
چالشهای برآمده از همهگیری کووید نیز سبب افزایش اهمیت نقش زنان در حوزهٔ علم و فناوری شده است. کاوشگر مریخپیمای امید امارات سال گذشته درحالی راهی فضا شد که ۸۰ درصد از پژوهشگران و ۳۴ درصد از عوامل اجرایی این پروژه را زنان تشکیل میدادند.
سارا الامیری وزیر فناوریهای پیشرفته و رئیس آژانس فضایی امارات میگوید این زنان بهواسطهٔ مهارت و تواناییهای خود وارد این کار شدهاند و نه تنها بهواسطهٔ سهمیهٔ ویژهٔ زنان. او میافزاید: «باید زمینه رقابت برابر و پذیرش افرادی با پیشزمینههای مختلف را فراهم کرد.»
امارات با افزایشدادن آگاهی عمومی نسبت به توانمندیهای زنان و ارائهٔ تسهیلات حرفهای و امکان کار دولتی به آنان، نقش مهمی در توسعهٔ اقتصاد رقابتی و دانشمحور در منطقه ایفا میکند.