بیماری قلبی در بارداری
بارداری به قلب و سیستم گردش خون شما استرس وارد می‌کند، اما اکثر زنان مبتلا به بیماری قلبی نوزادان سالمی به دنیا می‌آورند. اگر بیماری قلبی دارید به مراقبت‌های خاصی در دوران بارداری نیاز خواهید داشت.
چگونه بارداری بر قلب اثر می‌گذارد؟
در بارداری حجم خون 30 تا 50 درصد افزایش پیدا می‌کند تا تغذیه‌ی جنین در حال رشد را فراهم نماید. ضربان قلب نیز به همین نسبت افزایش خواهد داشت. این تغییرات سبب می‌شود قلب سخت‌تر از قبل کار کند.
خطرات بستگی به شدت بیماری قلبی دارد. به عنوان مثال:
- مشکلات ریتمی قلبی: اختلالات جزئی در ریتم قلب در بارداری شایع بوده و معمولاً نگران‌کننده نیستند.
- مشکلات دریچه‌ای قلب: اگر دریچه‌ی قلب مصنوعی دارید یا قلب یا دریچه‌های قلب شما دچار نقص هستند، ممکن است در بارداری با مشکلات بیشتری مواجه شوید. اگر دریچه‌ی قلب شما عملکرد مناسبی نداشته باشد، ممکن است به سختی افزایش جریان خون را تحمل کند. به علاوه دریچه‌ی مصنوعی یا ناقص سبب افزایش خطر اندوکاردیت می‌شود. اندوکاردیت یک عفونت تهدیدکننده‌ی زندگی است که در قلب و دریچه‌های آن اتفاق می‌افتد. ساختار دریچه‌های مصنوعی قلب، هم‌چنین خطرات جدی در دوران بارداری، به دلیل نیاز به رقیق‌کننده‌های خون برای جلوگیری از لخته شدن خون (ترومبوز) در دریچه‌ها را در پی دارد.
- نارسایی احتقانی قلب: با افزایش حجم خون در بارداری، نارسایی احتقانی قلب تشدید می‌شود.
- نقایص مادرزادی قلب: اگر با یک اختلال قلبی متولد شده‌اید، نوزاد شما در خطر بالاتری برای ابتلا به همان نقص قلبی است. هم‌چنین ممکن است در معرض خطر زایمان زودرس قرار بگیرید.
برخی بیماری‌های قلبی شامل مشکلات دریچه‌ی میترال یا آئورت، می‌توانند سبب خطراتی برای مادر و جنین شوند. بسته به شرایط، برخی بیماری‌های قلبی نیاز به مداخله‌ی بزرگی هم‌چون جراحی دارند، این مداخله قبل از اقدام به بارداری باید صورت گیرد.
خطرات بارداری در زنان مبتلا به بیماری نادر «آیزن منگر» یا فشار خون بالا که عروق ریه و قسمت راست قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به قدری زیاد است که اقدام به بارداری به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
داروهای قلبی در حاملگی
هر دارویی که در دوران بارداری مصرف می‌کنید می‌تواند بر جنین اثر بگذارد. اغلب مزایای استفاده، بیشتر از خطرات هستند. با این حال اگر نیاز به مصرف دارو برای کنترل بیماری قلبی خود دارید، باید قبل از بارداری با پزشک خود راجع به ادامه‌ی مصرف یا تغییر نوع داروها مشورت کنید. هیچ‌گاه مصرف دارو را خودسرانه قطع کنید.
اقدامات قبل از بارداری در بیماران قلبی
قبل از اقدام به بارداری باید به متخصص قلب و عروق و متخصص زنان مراجعه کنید تا ارزیابی‌های لازم صورت گیرد و خطرات بعدی به حداقل برسد. در مراقبت‌های بارداری، در هر جلسه وزن و فشار خون شما بررسی شده و در صورت لزوم آزمایش خون و ادرار درخواست می‌شود. پزشک ممکن است از دو طریق وضعیت قلب شما را بررسی کند:
- اکوکاردیوگرام: استفاده از امواج برای نمایش تصویر قلب؛
- الکتروکاردیوگرام: ضبط فعالیت‌های الکتریکی قلب.
چطور از سلامت جنین مطمئن شوید؟
پزشک شما در طول بارداری وضعیت جنین را پایش می‌کند. سونوگرافی روشی برای بررسی سرعت رشد جنین و کشف برخی نقایص احتمالی قلبی جنین است. ممکن است در طول بارداری یا پس از زایمان، درمان نوزاد نیاز باشد.
پیشگیری از عوارض بارداری در بیماران قلبی
مراقبت از خود بهترین راه مراقبت از جنین است. اقدامات لازم در این زمینه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مراقبت‌های بارداری را حتماً انجام دهید.
- داروهای تجویزی پزشک را طبق دستور مصرف کنید.
- استراحت کافی داشته باشید.
- وزن خود را به طور مداوم بررسی کنید. زیرا راهی برای ارزیابی رشد جنین است و افزایش وزن بیش از حد به قلب فشار وارد می‌کند.
- اضطراب و نگرانی‌های خود را مدیریت کرده و در صورت لزوم با یک مشاور مشورت کنید.
- از الکل، سیگار و سایر مواد مخدر اجتناب کنید.
علایم هشدار در زنان باردار دارای بیماری قلبی
با مشاهده‌ی هر یک از علایم زیر سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
- سختی تنفس؛
- تنگی نفس در فعالیت‌ها؛
- تپش قلب، ضربان قلب سریع یا نبض نامنظم؛
- درد قفسه‌ی سینه؛
- سرفه‌ی خونی یا سرفه در شب.
اقدامات زایمان در بیماران قلبی
بهتر است در یک بیمارستان مجهز زایمان کنید. در طول زایمان مادر و جنین باید تحت نظر باشند، تا در صورت وقوع هر مشکل احتمالی اقدامات لازم صورت گیرد. در طول انقباضات زایمانی بهتر است به پهلو دراز بکشید و یکی از زانوها را به سمت قفسه‌ی سینه خم کنید.
جهت کاهش فشار وارده به سیستم تنفسی ممکن است بی‌حسی اپیدورال برای کاهش درد تجویز شود. در صورت انجام زایمان واژینال پزشک تا حد امکان سعی می‌کند طول زایمان را کوتاه کند. ممکن است نیاز به استفاده از تجهیزاتی مانند فورسپس یا وکیوم برای خروج سریع‌تر جنین باشد.
اگر در معرض اندوکاردیت باشید قبل و بعد از زایمان آنتی‌بیوتیک نیاز خواهید داشت. لزومی به انجام زایمان سزارین به دلیل داشتن بیماری قلبی نیست، اما اگر به هر دلیلی نیاز به انجام زایمان سزارین بود باید احتیاط‌های لازم صورت گیرد و در طول انجام زایمان، قلب به طور مداوم ارزیابی شود.
