گفته مي‌شود زنان، نيمي از جامعه را تشكيل مي‌دهند و در حقيقت، پرورش و تربيت نيمي ديگر از جامعه -مردان- را هم برعهده دارند، بنابراين مي‌توان پذيرفت نقش و ارزش زنان در قوام و شكل‌گيري و پيشرفت جوامع، انكارناشدني است و زنان، خط اول و اصلي ربط و ارتباط بين آحاد بشريت به شمار مي‌روند.

بزرگداشت زنان در ايران
در ايران ما، پيشينه بزرگداشت زنان قدمتي طولاني و به اندازه عمر تاريخ كشورمان دارد. در ايران باستان، روزي به نام «اسفندگان» را براي گرامي داشتن مقام زن و دختر و زمين اختصاص داده بودند و اين روز را «عيد زنان» مي‌دانستند. قدمت بزرگداشت زنان در ايران، درحالي است كه در جهان، تازه چندين دهه است كه روز ۱۷ اسفند ماه (هشتم مارس) به عنوان «روز جهاني زنان» در بسياري از كشورها، مراسمي برگزار مي‌شود.
در سال ۱۹۴۵، منشور سازمان ملل متحد در يك موافقتنامه بين‌المللي، اصل برابري بين زنان و مردان را تاييد كرد و اولين روز رسمي خود به مناسبت روز جهاني زن را در ۸ مارس ۱۹۷۵ جشن گرفت.

زنان و حركت‌هاي اجتماعي
باتوجه به حرف‌هاي بالا، جا دارد نگاهي هرچند كوتاه، به ميزان و تاثير‌گذاري نقش زنان در عرصه كنش‌هاي اجتماعي و ارتباطي ايران بيندازيم. تاملي در تجربه‌هاي تاريخي، گوياي آن است كه زنان ايراني با وجود محدوديت‌هاي تاريخي بسيار، نقش بارز و قابل توجهي در كنش‌هاي اجتماعي مختلف داشته‌اند و تاثير حضور و فعاليت آنان، حتي در بسامان رسيدن بسياري از حركت‌هاي اجتماعي، تعيين‌كننده بوده است. انقلاب مشروطيت، نمونه بارزي است كه زنان ايران، از ابتدا به عنوان بخشي از جنبش بزرگ ملي ايران، فعالانه شركت داشتند و با تشكيل انجمن‌ها و سازمان‌هاي متعدد، حتي اسلحه هم در دست گرفتند و در نبرد روياروي، جان خود را از دست دادند. در جريان انقلاب اسلامي و در طول هشت سال جنگ ايران و عراق نيز، زنان نقش موثر و پررنگي داشتند و تاكنون نيز، در تمامي كنش‌هاي اجتماعي، زنان هميشه پرچمدار و پيشرو بوده‌اند.
افزايش مداوم نقش زنان
گفتني است نقش زنان و تاثير آنان در زمينه‌هاي گوناگون، در دهه‌هاي اخير به‌شدت آمار صعودي داشته است. تا جايي كه به عنوان نمونه، در برخي سال‌ها تعداد پذيرفته‌شدگان زن در رشته‌هاي مختلف كنكور دانشگاه‌ها تا ۷۰ درصد هم رسيده و همين امر موجب شده حضور آنان را در عرصه‌هاي مختلف كاري، مديريتي و اجرايي در سطوح مختلف پررنگ‌تر نمايد و چهره جديدي از زن ايراني را در دنيا مطرح كند. البته زنان، هنوز مزه واقعي برابري و فرصت‌هاي يكسان داشتن را به‌طور كامل احساس نمي‌كنند و در بسياري از موارد مي‌بينند با وجود شرايط يكسان، جايگاه مناسب آنان در اختيارشان قرار نمي‌گيرد. اميدواري زنان به روزي است كه در تمامي زمينه‌ها – به ويژه فرصت‌هاي شغلي عرصه‌هاي ارتباطي- شاهد روزي باشند كه جايگاه مديران روابط عمومي‌ها و رسانه‌هاي گروهي، بر اساس شايستگي‌هاي فردي -و نه جنسيتي- واگذار شود.

سهم زنان ايراني در اينستاگرام
گسترش اينترنت در سال‌هاي اخير و فراگير شدن شبكه‌هاي اجتماعي در جهان و ايران، از جمله مواردي است كه يك‌بار ديگر حضور گسترده زنان در اين شبكه‌ها را به عنوان «كاربر فعال» يادآوري مي‌كند. اينستاگرام، يكي از اين شبكه‌هاي اجتماعي است كه در سطح جهان و به ويژه در ايران، با اقبال زيادي روبه‌رو شده است.  در ايران، طي سال‌هاي گذشته و پس از فراگير شدن پاندومي كرونا، كسب‌وكارهاي اينترنتي شاهد رونق فراواني بوده است و سهم اصلي در اين رونق را مي‌توان از آن زنان دانست. آمارهاي موجود گوياي آن است اكنون در حالي كه بيش از ۴۷ ميليون نفر كاربر فارسي زبان در اينستاگرام حضور دارند بيش از يك ميليون صفحه فارسي، از طريق اينستاگرام كسب درآمد دارند كه شامل ۲۰۰ هزار كسب‌وكار كوچك و متوسط و حدود ۵۰۰ هزار كسب‌وكار استاني و بومي مي‌شود كه زنان، سهم قابل توجهي از اين كسب‌وكارها را به خود اختصاص داده‌اند. به هر روي، جا دارد با توجه لازم و تقويت بيشتر جايگاه زنان در تمامي عرصه‌هاي اجتماعي، به شكلي واقعي و نه صوري و تشريفاتي، بستر مناسب براي ارتقاي جايگاه زنان و تشكيل جامعه‌اي مدني، با به‌كارگيري نيرو‌هاي قابل، براساس توانايي‌ها و صلاحيت‌هاي انساني و فردي – و نه جنسيتي-  فراهم شود.

**منوچهر محمد شميراني